Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu günümüzde çok sık olarak karşılaşılan ve özellikle aileler tarafından en çok merak edilen ve ayırt edilmesi en zor olan durumlardan biridir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocukların başta akademik başarıları, sosyal ilişkileri ve benlik algıları olmak üzere tüm hayatlarını etkilemektedir. Her hareketli çocuk için “bu çocuk hiperaktif” denmesi çok sık karşılaşılan bir durumdur. Ancak her haraketli çocuk hiperaktif değildir. Hatta çoğu dikkat problemi kimi zaman dikkat ile ilgili değil, duygusal problemlerin yol açtığı bir dikkat bozulması olarak bile görülebilir. Bu nedenle çocuğu okul ve aile olarak birlikte gözlemlemek ve ihtiyaç halinde bir uzmandan yardım almakta fayda vardır.

Peki nedir bu DEHB? Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklarda yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, istekleri erteleyememe ve dikkat sorunları gibi davranışlar gözlemlenir. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklar;

• Aşırı hareketlidir,
• Dikkatleri çok çabuk dağılır,
• Engellenmeye ve beklemeye tahammülleri yoktur,
• Sabırsızdırlar, kolay uyarılabilirler, hazzı erteleyemezler, çabuk kızarlar.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun üç farklı çeşidi bulunmaktadır. 
Sadece dikkat sorunu olan çocuklar,

Dikkatsizce hatalar yaparlar, başladığı işi bitiremezler, kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünürler, görev ve etkinlikleri düzenlemekte zorlanırlar, yoğun zihinsel çaba gerektiren işleri yapmaktan kaçınırlar (ev ödevi, okul aktiviteleri, vb.), etkinlikler için gereken eşyaları kaybederler, dikkati çabuk dağılır, bu durumlarda dikkat eksikliği var diyebiliriz.

Sadece aşırı hareketlilik / dürtüsellik sorunu olanlar çocuklarda,

Aşırı hareketlilikte ise eli ayağı kıpır kıpırdır. Oturduğu yerde duramaz. Sebepsiz yere sağa sola koşturur, eşyalara tırmanır. Sakince oynamakta zorlanır. Sürekli hareket eder, motor takılmış gibidir. Çok konuşur. Dürtüsellik ise genel olarak bireyin kendini kontrol edememesi olarak tanımlanmaktadır, sorulan soru tamamlanmadan cevap vermek, sırasını beklemekte güçlük çekmek, Başkalarının sözünü kesip, oyunlarında araya girmek, temel özellikleridir.

Hem dikkat, hem aşırı hareketlilik / dürtüsellik çeşidi ise

çocuklarda hem hareketlilik, hem de dikkat eksikliğinde görülen belirtilerin bir arada olduğu durumlardır.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu kısaca tanıdıktan sonra özellikle çocuğumuzun dikkat gelişimini evde de oyunlar ile destekleyebileceğimizi hatırlatmak isteriz. Unutulmamalıdır ki çocuklar oturarak, kurallı, sistemli bir oyuna oturmada, katılmada direnç gösterebilir. Bu gibi oyunlar, oyun dahi olsa kimi zaman ders, ödev, zorunluluk gibi algılar yaratabilir. Burada çocuğun dikkatini bu aktiviteye çekmek, bunu gerekirse diğer kişiler ile örneğin diğer ebeveyn ile oynayarak çekici gösterebilmek gerekmektedir. Evde yapılabilecek bu aktiviteler çocuğun okul başarısını da pekiştirmektedir. Sabretme, sıra bekleme, mağlubiyeti kabul etme gibi becerilerini de geliştirmektedir.

Klinik gözlemimiz aslında dikkat eksikliği diye gelen birçok durumun altında kaygı problemleri yattığını da göstermektedir. Bu nedenle ayrıntılı duygusal inceleme, terapi desteği dikkat eksikliğinde oldukça yarar sağlamaktadır.

Dikkat Eksikliği Nasıl Saptanır?

Dikkat Becerilerinin Desteklenmesi Nasıl Olur?

Uzm. Psikolog Sevgi Mestci