FOMO Nedir? Dijital Çağda Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Üzerine

     Hiç başkalarının sizden daha fazla keyifli deneyimler yaşadığını düşünerek huzursuz oldunuz mu? Eğer bu soruya cevabınız evet ise, dijital çağın en yaygın psikolojik fenomenlerinden biri olan FOMO (Fear of Missing Out), yani gelişmeleri kaçırma korkusuyla tanışmış olabilirsiniz. FOMO, insanların başkalarının katıldığı etkinlikleri, fırsatları ya da önemli anları kaçırdıklarına dair hissettikleri yoğun kaygıyı ifade eder. Sosyal medyanın hayatımızdaki yeri arttıkça, bu korku da daha belirgin hale gelmiştir. İnsanlar, sürekli başkalarının hayatlarını izleyip, kendilerini geride kalmış hissedebilirler.

     FOMO yalnızca sosyal etkinlikleri kaçırma korkusu değildir. Aynı zamanda, başkalarının daha eğlenceli, başarılı ya da sosyal bir yaşam sürdüğüne dair bir yanılsamaya yol açar. Sosyal medya platformlarında genelde "en iyi anlar" paylaşıldığı için, bu paylaşımlar gerçeği tam olarak yansıtmaz. Bu da insanlarda yalnızlık ve yetersizlik duygularını tetikleyebilir. Özellikle gençler arasında bu duyguların sıkça görülmesi, dijital çağın psikolojik etkilerinden biri olarak karşımıza çıkar.

     Araştırmalar, sosyal medya üzerinden sürekli başkalarının hayatını izleyen kişilerin, kendilerini yetersiz ve dışlanmış hissetme olasılığının yüksek olduğunu gösteriyor. Sosyal medyanın kesintisiz doğası, bu hissi sürekli kılarken, psikolojik sağlığa zarar verebilir. FOMO, sosyal kaygı, düşük özsaygı ve yetersizlik gibi olumsuz etkiler yaratabilir. Sosyal medyada başkalarının sürekli "mükemmel anlarını" paylaşması, kişinin kendini sürekli kıyaslamasına ve psikolojik baskı hissetmesine yol açar.

     FOMO’nun belirtileri arasında sosyal medyayı sürekli kontrol etme ihtiyacı, pişmanlık duygusu, sosyal karşılaştırma yapma ve sürekli meşguliyet arayışı bulunur. Bu belirtiler, bireylerin sosyal medya kullanımına ve çevresine bağlı olarak değişebilir. FOMO yaşayan kişiler, sosyal etkinliklerin dışında kalma korkusuyla daha fazla sosyal medya bağımlısı hale gelebilirler.

Gelişmeleri Kaçırma Korkusunu Kontrol Altına Almanın Yolları

• Farkındalık Geliştirin: FOMO’yu tetikleyen duyguları anlamaya çalışarak farkındalık kazanabilirsiniz. Bu süreç, gelişmeleri kaçırma korkunuzu kontrol etmenize yardımcı olur.
• Sosyal Medya Zamanınızı Denetleyin: Sosyal medya kullanımınızı sınırlamak, FOMO ile mücadelede etkili bir adımdır. Günlük veya haftalık belirli süreler ayırarak, sosyal medyaya harcadığınız zamanı kontrol altına alabilirsiniz. Bu sayede, başkalarının hayatlarına dair bilgi bombardımanından uzaklaşarak kendi yaşamınıza daha fazla odaklanabilir ve daha sağlıklı bir zihin yapısı geliştirebilirsiniz.
• Gerçek Hayat Deneyimlerine Odaklanın: Sosyal medyadan uzaklaşıp, aile ve arkadaşlarınızla zaman geçirmeye ya da hobilerinize yönelmeye çalışın. Yüz yüze etkileşimler, gerçek bağlar kurmanıza ve sosyal medya etkisini azaltmanıza yardımcı olabilir.
• Kendi Başarılarınızı Takdir Edin: Başkalarıyla kıyaslamak yerine, kendi başarılarınıza odaklanarak özsaygınızı artırabilirsiniz. Küçük ya da büyük olsun, kişisel başarılarınızı fark etmek ve kutlamak, olumlu bir bakış açısı geliştirmenize yardımcı olabilir. Bu şekilde, kendi yolculuğunuzun değerini bilerek, sosyal medya baskısının etkileriden uzaklaşabilirsiniz.

Psikoloji Öğrencisi Nil Dikdubak

KAYNAKÇA

Gupta, M., & Sharma, A. (2021). Fear of missing out: A brief overview of origin, theoretical underpinnings and relationship with mental health. World Journal of Clinical Cases, 9(19), 4881-4889. https://doi.org/10.12998/wjcc.v9.i19.4881

Elhai, J. D., Yang, H., & Montag, C. (2021). Fear of missing out (FOMO): Overview, theoretical underpinnings, and literature review on relations with severity of negative affectivity and problematic technology use. Brazilian Journal of Psychiatry, 43(2), 203-209. https://doi.org/10.1590/1516-4446-2020-0870

Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in human behavior, 29(4), 1841-1848.