Çoğu insanın aklına zaman zaman istem dışı düşünceler, utanç verici hatta belki de tehlikeli davranışları yapma dürtüsü gelir. OKB tanısı için ise bu dürtü ve düşüncelerin fazla ısrarcı, kontrol edilemez ve durdurulamaz nitelikte olması gerekir.
Obsesyonlar ısrarcı, kişi tarafından durdurulamayan türde, kontrol edilemez dürtü ve düşüncelerdir. Öyle güçlü bir hal alabilir ki kişinin gündelik yaşamını etkileyebilir. Kompulsiyonlar, obsesyonların neden olduğu kaygıyı azaltmak ya da korkulan bir olayın gerçekleşmesini engellemek için kişinin yapmak zorunda hissettiği davranışlar ya da zihinsel aktivitelerdir. Bu davranışları yapma duygusu o kadar baskındır ki yapılmadığı takdirde kişi kötü bir olay yaşanacağını, bir felaket olacağını düşünür. Kompulsiyonlar çok sık tekrarlanabilir. Çoğu insan yaptığı işi “yeterli” diyerek bırakabilir ancak OKB tanısı konmuş bireyin düşünce ve davranışlarını durdurma ve sonlandırma yetisinin pek de güçlü olmadığı iddia edilmektedir. Ritüel haline gelmiş olan eylemi (ellerini yıkamak vb.) yapmaya gerek olmadığının farkındadırlar ancak bu eylemlerin tamamlandığına dair kaygı yaşarlar. Kompulsiyonlar kaygıyı azalttığı için süreklilik kazanır. Aynı zamanda OKB’ li bireylerin sürekli kapıyı/ocağı vs. kontrol etmesi belleklerine dair güvensizlik yaşadıklarını da gösterir.
Neyi düşünürlerse onu yaşama ihtimalinin arttığına, kompulsiyon davranışlarının da korkunç olayların gerçekleşmesini engelleyeceğine dair inançları vardır.
Psikolog Elif Dalgıç
REFERANS
Kring, A.M, Johnson, S.L., Davison, G.C., & Neale, J.M. (2013). Anormal Psikolojisi.