Duygularımız bizim olayları algılayışımızın, olaylara verdiğimiz tepkilerin ve düşüncelerimizin temelini oluşturur. Ayrıca, kendimizi ve çevremizi nasıl değerlendirdiğimiz hakkında bize bilgiler sunar. Aslında duygularımızı, “Birincil/temel duygular” ve “ikincil duygular” olmak üzere ikiye ayırıyoruz. İkincil duyguları anlayabilmek için birincil duyguların ne olduğunu da bilmemiz gerekiyor. Şimdi biraz bu ayrımdan bahsedelim.

Birincil/Temel Duygular

Yaşadığımız olayların ilk değerlendirilmesi duygularımız tarafından yapılır. Birincil duygular, olayların bizde uyandırdığı ilk duygusal tepkilerimizdir. Bu duygular “şimdi ve burada” da anlık gelişirler. 

Örneğin biri bize ait olan değer verdiğimiz bir şeye zarar verse üzüntü hissedebiliriz. Bu birincil duygu olabilir.

İkincil Duygular

Yukarıda bahsetmiş olduğum örnekten devam edelim. Bu olay karşısında hissettiğimiz üzüntü bizi bazı nedenlerden dolayı rahatsız edebilir. Böyle bir durumda öfke hissedebiliriz. İşte burada öfke ikincil duygudur. Yani birincil duyguya verilen tepkidir.

İkincil duygular, hissedilen birincil duygunun rahatsızlık vermesi durumunda onu gizlemek için kullanılan duygulardır. Gerçekte hissettiklerimizi örtbas etmeye çalışırlar da diyebiliriz. 

Kaynakça:

Çelik, H. & Aydoğdu, B.N. (2018). Duygu Odaklı Terapi: Psikoterapide Yeni Bir Yaklaşım. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 50-68.

Stajyer Psikolog Sude Yenilmez

sudeyenilmezz@gmailcom