Günümüzde çocukların ve gençlerin büyük bir kısmı, internet ve dijital oyunlarla iç içe büyümekte ve bu platformlarda aktif olarak vakit geçirmektedirler. Ancak, bu dijital ortamların bazı psikolojik riskleri de beraberinde getirebileceği unutulmamalıdır. Küçük yaşlardaki bireylerin online oyunlar oynaması, çeşitli olumsuz sonuçlara neden olabilir. Çocukların bu oyunlar esnasında çok fazla argo söylemler kullandığı görülmektedir. Argo, saldırganlık ve saygısızlık gibi davranışları normalleştirerek çocukların sosyal ilişkilerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Ayrıca, argo kullanımı duygusal zeka gelişimini olumsuz etkileyebilir ve empati yeteneğini azaltabilir. Online oyun ortamları, genellikle anonimlik ve güvenlik açısından belirsizlikler barındırır. Ayrıca çevrimiçi ortamda tanınmayan ve belki de yaşça büyük olduğu kişilerle çocukların oyun oynaması, onları olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Ayrıca bu ortamlar, cinsel içerikli sohbetlerin ve istenmeyen tacizlerin yaşanma olasılığına alan açabilir. Oyun içeriği herhangi bir sorun teşkil etmese bile aynı anda birden fazla kişiyle oyun oynamak ve diğer oyunculardan gelen kötü yorumlar, çocuğun olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Çocuklar arasında oldukça popüler olan Grand Theft Auto, Fortnite, Valorant, League of Legends, Counter Strike, Roblox gibi oyunların içerisinde rekabet hissini artıracak bir kazanma amacı vardır. Çocuklar, bu tarz oyunlarda birbirlerini oyun içerisinde öldürerek puan elde ederler ve bu rekabetçi tutum olumsuz bir yönde gelişmeye başlar. Ayrıca, bu tarz oyunlarda sesli odalara bağlanarak diğer oyuncularla iletişime geçebilirler. Oyunda düşük performans gösteren bir çocuk diğer oyuncular tarafından zorbalığa, ve argo söylemlere maruz kalabilir. Bu da çocukların argo kelime öğrenmesine ve bunu kendi sosyal hayatlarında akranlarına ve belki de aile üyelerine karşı kullanmasına neden olabilir. Ayrıca, bu tarz bir zorbalığa maruz kalmak çocuklarda özgüven düşüklüğüne ya da kaygı ve öfkeye sebep olabilir. Ebeveynlerin çocuklarının internet kullanımını kontrol etmeleri ve uygun rehberlik sağlamaları gerekmektedir. Ebeveynler, çocuklarıyla açık iletişim kurarak online etkileşimlerini anlamalı ve gerektiğinde yönlendirmelidirler. Bunları yapmak için sadece kısıtlamalar değil, çocuğun ne oynadığını merak etmek, izlemek, bazen bu oyunlara katılmak ya da bunlar hakkında konuşmak gerekebilir. Çocukların hangi oyunları oynadığı ve bu oyunu kimlerle birlikte oynadığı ebeveynler tarafından her zaman kontrol edilmelidir. Bu, yaşanabilecek sorunların önlenmesinde yardımcı olabilir. Eğer çocuklar, online ortamlarda yaşadıkları deneyimlerden dolayı zorlanıyorlarsa, duygusal bazı zorlantılar günlük yaşamlarınayansıyor ise bir ruh sağlığı uzmanından destek almaları önemlidir; çünkü profesyonel destek, çocukların duygusal sağlığını korumalarına ve olumsuz deneyimlerle başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Aşağıda ESRB Oyun Derecelendirme Sistemi tarafından kullanılan semboller sunulmaktadır. Bu semboller, dijital oyun ve uygulamaların yaşa uygunluk konusunda kullanıcılara bilgi vermektedir. Siz de çocuğunuzun oynadığı oyunun yaşına uygun olup olmadığı sembolleri inceleyerek değerlendirebilirsiniz. Stajyer Psikolog Uğur Kin İletişim: [email protected] Kaynakça T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2017), Dijital Oyunlar İçin Çocuk ve Aile Rehberliği Çalıştayı Sonuç Raporu, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayın No: 09, Ankara. Entertainment Software Rating Board. “Ratings Guide” https://www.esrb.org/ratings-guide/#rating_symbols
