Bu durum istemsiz, belirli bir tarzda,hızlı ve tekrarlayıcı hareket ya da ses çıkarma durumudur. Süresi genellikle 1 saniyeyi geçmemektedir. Bu duruma direnç gösterilemez gibi hissedilir. Tik davranışının vücutta görülen yeri ( kaş, göz, omuzda oluşması gibi) , sıklığı ve zorlayıcılığı, çeşitli zamanlarda değişebildiği gibi, topluluk içinde olma ya da tek başına bulunmaya göre değişebilmektedir. Tikler tek bir bölgede veya birden fazla bölgede ya da organda hissedilebilir. Tik davranışının yapılması ile birlikte geçici bir rahatlama elde edilir.
MOTOR TİK BOZUKLUĞU
Motor tik bozukluğu işlev açısından birbiri ile zıt etkili kasların aynı anda birlikte kasılması ile oluşmaktadır. Anlık yalın hareketlerden (göz kırpma) daha karmaşık, görünüşte amaçlı davranışlara (ayıp el işaretleri gibi) kadar bir değişkelik gösterir.
Motor tik bozuklukları kendi içinde ikiye ayrılır;
–Basit Motor Tikler: Bazı kas gruplarının hızlı, belli bir anlam içermeyen ve tekrarlayıcı bir şekilde kasılması durumudur. En çok sırasıyla gözde, kafa genelinde, omuz, ağız ve el bölgesinde görülmektedir
–Karmaşık Motor Tikler: Basit şekle göre daha yavaş, daha amaçlı gibi görünen ve daha çok kas grubunu içine alan tiklerdir. En çok kendi vücuduna veya başkasına dokunma ya da vurma, zıplama, kendi ellerini ya da nesneleri koklama şeklindedir.
VOKAL TİK BOZUKLUĞU
Boğaz temizlemeden anlamlı sözcüklere kadar bir değişkenlik gösterir.Vokal tik bozuklukları ikiye ayrılır;
–Basit Vokal Tikler: Hece şeklinde olmayan sesler çıkartmaktır. Boğazını ısrarla temizleme, burun çekme, öksürme, bağırma, havlar gibi ses çıkarma bunlara örnektir.
–Karmaşık vokal tikler: Daha anlaşılabilir, hecelere dayanan sözcükler, cümleleri tekrarlamak şeklindedir.
- TOURETTE BOZUKLUĞU
Tourette sendromu birden fazla motor tik ve en az bir vokal tik’in bir arada bulunması, 12 aydan daha uzun sürmesi, artış ve azalmalar göstermesi ve 21 yaştan önce başlamasıdır.
AİLELERE ÖNERİLER
Çocukların yaşadıkları bu durumu istemli olarak yapmadıkları göz önünde bulundurulmalı, çocuklar tikleri nedeniyle eleştirilmemeli, suçlayıcı olunmamalı.
Bu durum için bir uzmana başvurulmalı ve konu hakkında aileler gerekli bilgileri alıp çocuklarına ne şekilde davranmaları gerektiğini öğrenmeliler.
Uygulanabilecek ilaç tedavilerinde çocuğun ilacının devamlılığı önemlidir, bu konuda ailelere sorumluluklar düşmektedir.
Tikleri olan çocuk yaşadığı sıkıntıları anlayabilmenizi ister ve onun yanında olduğunuzu ona hissettirmek ve çocuğunuzla bu konuda konuşmak, onları anladığınızı en iyi gösterme şekli olabilir.