Okul fobisi okul çağındaki çocuklarda yaş gözetmeksizin sıkça görülebilen bir durumdur. Genellikle okul öncesi dönemde, 3-5 yaş aralığında görülse de ilerleyen yaşlarda özellikle sınav-ödev yoğunluğunun olduğu zamanlarda da görülebilir. 

Peki, okul fobisi nedir? Okul fobisi, çok faktörlü bir semptom olup, okul çağındaki çocukların okula gitmemek için verdiği tepki ve gösterdiği dirençtir. Bu tepkinin ve direncin yanı sıra çocuğun vücudu birtakım fizyolojik reaksiyonlar da gösterebilir. Bahsettiğimiz fizyolojik reaksiyonlar kusma, uyku bozuklukları, karın ağrısı, vb. şeylerdir.  Fizyolojik tepkiler dışında ruhsal bozukluk durumları da okul fobisi yaşayan çocuklarda mevcuttur. Örneğin, anksiyete ve depresyon oranı bu durumu yaşayan çocuklarda bu durumu yaşamayan çocuklara oranla daha yüksektir. 

Yalnız burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Okul fobisi, okul korkusu ile karıştırılmamalıdır. Çoğu çocuk özellikle okula yeni başladığı dönemlerde okul ile ilgili birtakım korku ve endişeler yaşayabilir. Bu genelde ne olduğunu bilmediği ve ilk defa gideceği bir yer olduğu için ortaya çıkan bir korkudur. Eğer ki bu korku geçmiyor, katlanarak devam ediyorsa ve bunlara ek olarak çocuk fizyolojik tepkiler de geliştiriyorsa o zaman diyebiliriz ki çocukta okul fobisi olabilir. 

7 ADIMDA AİLELERİN YAPMASI GEREKENLER

• Aile ilişkileri göz önüne alındığında özellikle anne-çocuk ilişkisi fazla önem arz etmektedir. Yapılan çalışmalara göre patolojik anne-çocuk ilişkilerinde okul fobisi görülme sıklığı daha fazladır. Bu yüzden ilk adım çocuklarımızla sağlıklı ilişkiler kurmak ve onlara huzurlu bir ev ortamı sunmak olmalıdır. 
• Ailelerin çocuğu okula gönderme kararlılığı çok önemlidir. Unutmayalım ki aile tereddütte kalırsa çocuk da tereddütte kalır. 
• Arkadaş edinimi çocuğun hem sosyal açıdan gelişimi için hem de okul fobisini yenmek amacıyla etkili bir yöntemdir. Çocuklarınızın arkadaş edinebileceği ortamlar yaratmaya çalışın ve bu konuda onlara destek olun. 
• Çocuğunuzu okul hakkında sorular sorması için teşvik edin, onları cesaretlendirin. Kaygılarını onlarla paylaşın ve anlamaya çalışın. Okul hakkında soru sormaktan çekinmesin ki okula rahat gidebilsin. Unutmayın ki en kötü sorunlar iletişimsizlikten doğar. 
• Okul fobisi ebeveynlere olan fazla bağlılıktan da olabileceği için çocuğunuzu okula gönderirken vedalaşmaları dozunda tutup bu tarz vedaların doğal olduğunu ona hissettirin. 
• Okul süreleri ile ilgili çocuğunuza kesin ve somut bilgiler verin. O da böylece okulda ne kadar kalması gerektiğini anlasın ve belirsizlik stresi yaşamasın.  
• Eğer bunları denediniz ve hala herhangi bir şey değişmediyse çocuk-ergen psikoloğuna veya psikiyatristine başvurunuz. 

Stajyer Psikolog Gözde Ardıç                                                             

İletişim: [email protected]

KAYNAKLAR

Büküşoğlu, N., Aysan, F., Erermiş, S. (2001). Okul fobisi olan çocukların davranışsal özellikleri, annelerinin ruhsal belirti düzeyleri ve aile fonksiyonlarının incelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 40(2), 99-104.

Yurtbay, T. (1997). Okul fobisi vakalarında depresif belirti incelemesi. Düşünen Adam, 10(3), 40-46.