Peter Pan Sendromu, yetişkin bir yaşa ulaşmış, ancak yetişkin duyguları ve sorumluluklarıyla yüzleşemeyen “hiç büyümeyen” erkekleri karakterize etmek için kullanılan bir kavramdır (Kalkan ve ark., 2019). Peter Pan Sendromlu bireyler, sorumsuz davranışları ve narsisistik özellikleri nedeniyle sosyal ve mesleki ilişkilerde zorluklar yaşarlar.

Bu kavrama daha derinlemesine bakarsak; "Yetişkin" kelimesi fizyolojik ve psikolojik büyümeyi içermektedir (Kalkan ve ark., 2019). Arnett (1994) yetişkinliğe geçişte önemli olan psikolojik belirleyicilerden bahsetmektedir. Birincisi “ayrışma-bireyleşmeyi tamamlama” süreci, ikincisi ise dürtü kontrolü, sorumluluk alma, merkeziyetçi olmayan bir bakış açısına sahip olma gibi özellikleri içeren “psikolojik olgunluk” sürecidir (Atak ve ark., 2016). Kiley (1997), bu yetişkin özelliklerine uymayan erkekleri tanımlamak için Peter Pan Sendromu kavramını kullanmıştır; Peter Pan karakteri bir kahraman formu hikayesinden gelmektedir. James M. Barrie'nin yarattığı bu kahraman, aslında Barrie'nin hayat hikayesinden ortaya çıkmıştır . Ölen kardeşini taklit ederek ve bu rolde hiç büyümemiş olan Barrie, büyümemenin sorumluluğunu üstlenemez ve bir kadınla uzun süreli duygusal bir ilişki yaşayamaz (Skinner 1957). Böylelikle, hikayeden yola çıkarak oluşturulan Peter Pan Sendromu, yetişkin bir yaşa ulaşmış, ancak yetişkin duygu ve sorumluluklarıyla yüzleşemeyen “hiç büyümeyen” erkekleri tanımlamak için kullanılmaya başlanmıştır (Kalkan ve ark., 2019). Bu erkeklerin yaş ve olgunluk seviyeleri arasında gözle görülür bir uyumsuzluk vardır. Kiley (1997) bu durumu “artık olmak istemeyen adam ile olamayacağı çocuk arasındaki cehennemde kapana kısılmış” olarak tasvir etmiştir. Mirkin (1983) de bunu çocuk olarak kalmayı ve böylece anne-babanın korunmasını sürdürmeyi içeren bir sendrom olarak tanımlamaktadır.

Sendromun kökleri çocukluk dönemine dayansa da belirtiler on iki yaş civarında ortaya çıkmaktadır (Kalkan ve ark., 2019). Bu sendroma sahip kişiler, başkaları tarafından kabul edildikleri ölçüde kendilerini değerli hissederler. Ancak narsisizm gibi mükemmeli arama yeteneklerinden dolayı kişilerarası ilişkilerde zorluk yaşama eğilimleri vardır. İlişkilerini etkileyen bir diğer konu da, kendi hatalarını kabul etmek istemedikleri için, sorumluluğu her zaman bir şeye veya bir başkasına yükleme eğiliminde olmalarıdır (Kiley 1997). Bu insanlar duygularını ifade etmekte zorlanırlar; bu nedenle, genellikle duygusal yakınlıktan ziyade yalnızca cinsellik odaklı ilişkilere yönelebilirler (Quadrio 1982). Öte yandan, kadından anne gibi davranmasını beklerler, itaatkâr kadın ve duygusal zaafları nedeniyle kendisini iç çatışmalardan koruyabilecek, onlara şefkat duyacak bir kadını tercih etmektedirler (Kiley 1997). Quadrio'ya (1982) göre, Peter Pan Sendromlu erkekler, romantik ilişkilerine benzer şekilde meslek ve kariyer konularında istikrarsız olma eğilimindedir. Genel olarak bir kariyer yapmak isterler ama bunun için çalışmak istemezler. 

Sorularınız için [email protected]

Psikolog Fulya Çavuş

 

Kaynakça

Arnett, J. J. (1994). “Are College Students Adults? Their Conceptions of the Transition to 

Adulthood.” Journal of Adult Development 1, 154–168

Atak, H., C.E. Desserts, G. C¸ okamay, H. Buyukpabus¸c¸u, and F. Much. (2016). “Transition to Adulthood: A Hypothetical Review in the Context of Demographic Criteria in Turkey.” Current Approaches to Psychiatry 8(3).

Kalkan, M., Vural Batık, M., Kaya, L., & Turan, M. (2019). Peter Pan Syndrome “Men Who Don’t Grow”: Developing a Scale. Sage, 24(2), 1–13. https://doi.org/10.1177/1097184X19874854

Kiley, D. (1997). Peter Pan Syndrome: Men Who Never Grow Up. Ankara: HYB Publications.

Mirkin, M. P. (1983). “The Peter Pan Syndrome: Inpatient treatment of adolescent anorexia nervosa.” Internal Journal of Family Therapy, 5 (3), 179–189.

Quadrio, C. (1982). “The Peter Pan and Wendy Syndrome.” Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 16 (2), 23–28.

Skinner, J. (1957). “James M. Barrie or the Boy Who Wouldn’t Grow Up.” American Imago  14 (2), 111–141.