İLİŞKİDE “BEN DİLİ”
Sosyal bir varlık olan insan için iletişim en temel kaçınılmaz unsurlardan biridir. Etkili iletişim becerileri, her türlü insan ilişkisinde kolaylaştırıcı niteliğe sahiptir. Özellikle de çift ilişkilerinde çok daha etkilidir diyebiliriz. Bu noktada ben dili ve sen dilinin kullanımı ortaya çıkmaktadır. Sen dili kişiyi hedef alırken, ben dili sorunu davranışı ele alır. Sen diline “sen sürekli aynı şeyi yapıyorsun”, “yeterince açık konuşmuyorsun” ben diline ise “beni bu davranışın rahatsız ediyor” gibi örnekler verilebilir. Örnekte de görüldüğü gibi sen dili daha çok suçlayıcı bir yapıda iken, ben dili karşısındaki kişi ile empati kurar. İlişkilerde çatışma oldukça kaçınılmazdır. Bu noktada sen dil ilişkilerde kullanıldığında suçlayıcı bir söylemi olduğu için özgüveni zedeler, çatışmayı daha da hararetli bir hale getirir. İlişkide olduğumuz kişiler anında kendini savunmaya geçmek zorunda hissedebilir. Ben dilini çatışma esnasında, günlük hayatımızda kullandığımızda ise sorunları çözmede çok daha başarılı bir noktadadır. Ben dili kullanıldığında soruna odaklanıldığında daha çok sakinleştirici bir konumdadır. Örnekte de görüldüğü gibi sen dili kişiliği hedef alırken genelleme yapar. Ama ben dili sadece o konuya odaklanır ve özelleştirir. Ben dili hüküm vermeden sorunu anlamaya çalışır. Sen dili ilişkilerde kullanıldığında savunucu bir rolde olduğu için her iki tarafı da kıran inciten bir yapıya sahiptir. Bu durumda yeniden karşınızdaki kişiyle iletişime girmekten kaçınmaya neden olabilir. ilişkilerde sen dili yerine ben dili kullanmak hem ilişkilerin huzuru, devamı için gereklidir hem de karşımızdaki kişiye saygı duyduğumuzun göstergesidir. Ben dili söylemleri yorum barındırmaz, davranışların başkalarını nasıl etkilediğini açıklar. Somut etkileri belirtir ve hissedilen duyguyu açıklar. Unutulmaması gereken en önemli noktalardan biri de sen dili ilişkilerimize zarar verir, tahribatına neden olurken ben dili kullanmak ilişkiyi iyileştirici, yapıcı bir özelliğe sahiptir. Evlilik ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında evli çiftlerin ilişkilerinde en önemli alanın iletişim olduğu görülmüştür. Kişilerin sahip oldukları iletişim becerileri, evlilik hayatlarında uyumlu veya uyumsuz bir ilişki içinde olmalarında neden olmaktadır. Bu durum da çiftlerin evliliklerindeki doyumu, mutluluğu ve yaşanan sorunun çözümünü etkilemektedir. Araştırmacılar, mutsuz çiftlerin duygularını birbirlerine ifade etmede yetersiz olduklarını bulmuşlardır. Ayrıca etkili iletişim becerilerine sahip çiftlerin daha sağlıklı bir aile hayatının olduğu da belirtilmektedir.
STAJYER PSİKOLOJİK DANIŞMAN EBRU GÖÇ
Kaynakça
Atan, A. (2016). Aile İletişim Becerileri Psikoeğitim Programının Ebeveynlerin İletişim Becerilerine, Çift Uyumuna, Evlilik Doyumuna ve 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Duygusal Uyumuna Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Denizli. http://acikerisim.pau.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11499/1019/Abdullah%20Atan.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden elde edildi.
Korkut, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 28. 143-149. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87722 adresinden elde edildi.
Kuzu, T. S. (2003). Eğitim-Öğretim Ortamında Etkili Sözel İletişim. Milli Eğitim Dergisi. 158. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/158/kuzu.htm adresinden elde edildi.